| 
       | 
    
       APOLOGIA, Y DECLARACION EN
      DIALOGOS EN LENGVA MEXICANA, DEL SYMBOLO DE SAN ATHANASIO, Y
      CONFESSIONARIO BREVE AL Illustrissimo, y Reuerendissimo SEÑOR DON MARCELO
      LOPEZ DE AZCONA, ARÇCOBISPO DE MEXICO, DEL CONSEJO DE SV MAGESTAD, &c
      COMPVESTO POR EL BACHILLER IVAN Ossorio, Presbytero y Ministro de los
      Naturales. Año 1653. Impresso con licencia, en Mexico: en la Imprenta de
      Iuan Ruyz.  | 
  
| 
       | 
    
       [Fol. 27] CONFESSIONARIO BREVE
      en la lengua Mexicana, para q^ con mas facilidad puedan los Ministros
      nueuos administrar el santo sacramento de la Penitencia. Aduiertan
      los Padres Confessores de indios (que despues de auer sabido el estado,
      calidad, y oficio del penitente) le dexen dezir sus peccados en el estilo,
      y modo, que el penitente los trae pensados de su casa; y luego segun su
      calidad, y estado le vaya haziendo las preguntas siguientes, que son por
      los diez mandamientos.  | 
  
| 
       | 
    
       ¶ PRIMERO MANDAMIENTO  | 
  
| 
       Preg.
      Cuix huel moyollocacopa oticmotlaçòtili in çan çe huel nelli Dios?  | 
    
       Pregunta. As de todo coraçon
      amado à vn solo Dios verdadero?  | 
  
| 
       R.
      Notàtzine ca niman àmo, ca intlà onicnotlaçòtiliani, àmo momoztle
      nicnotlàtolpanahuilizquia, ic ipampa mixpantzinco nicnocuitia ca cêca
      huel onicnoyolìtlacalhuilitzino.  | 
    
       R. Padre no le he amado, por
      que si lo huuiera hecho, no quebrantara cada dia sus diuinos preceptos, y
      assi me acuso, que le he ofendido grauemente.  | 
  
| 
       | 
    
       | 
  
| 
       P.
      Cuix quemanian otichico tlaneltocac, otimoyoltzotzon itechcacopa in
      totlaneltoquiliz in motenehua Fè Catholica?  | 
    
       P. Por ventura, as alguna vez
      dudado acerca de  nuestra
      creencia, que se llama Fè catholica?  | 
  
| 
       R.
      Quemàcatzin I. àmotzin.  | 
    
       R. Si Padre, ò no Padre.  | 
  
| 
       | 
    
       | 
  
| 
       P.
      Cuix otimotlapololti inìquac titemiqui, cuix oticneltocac in motemic, ànoçe
      otimotetzahui in ìquac tzàtzi in tecolotl, in chiquàtli?  | 
    
       P. As te engañado, quando sueñas,
      en creer tus sueños: ò tuuiste por aguero, que el buho, ò lechuza
      gritase?  | 
  
| 
       R.  | 
    
       R.  | 
  
| 
       | 
    
       | 
  
| 
       P.
      Auh ca huel motechmonequi inic timaquixtiloz, tic moneltoquitiz inDios teTàtzin,
      Dios tePiltzin, Dios Espiritu Santo Eintzitzin Teotlacatzitzintin, auh caçâ
      çe huelnelli TeotlDios.  | 
    
       P. Conuienete hijo para
      salvarte, que creas firmemente en Dios Padre, Dios Hijo, Dios Espiritu
      santo, tres Personas diuinas, que es vn solo Dios verdadero.  | 
  
| 
       | 
    
       | 
  
| 
       | 
    
       ¶ SEGVNDO PRECEPTO.  | 
  
| 
       Preg.
      Cuix çan nen, çan tlapic otic motenehuili in imahuiztocatzin Dios, ànoçe
      iztlacatiliztica otic quetz in santa Cruz, inic neltocoz in moztlacatlàtol?  | 
    
       Preg. As jurado en vano el
      nombre de Dios? ò jurado por la santa Cruz, para que se diese credito à
      tu mentira?  | 
  
| 
       R.
      Ca quemàcatzin I. àmotzin.  | 
    
       R. 
      Si padre, I. no Padre.  | 
  
| 
       | 
    
       | 
  
| 
       P.
      In ìquac otitlaneltili juramentototica, cuix otoliniloc inmohuâpo, ànoçe
      omahuizpololoc, ànoçe ocuililoc iniaxca, initlatqui?  | 
    
       P. Quando juraste fue en daño
      del proximo, ò por quitalle honra, ò hazienda?  | 
  
| 
       R.
      Ca quemàcatzin. I. àmotzin.  | 
    
       R. Si padre, ò no Padre.  | 
  
| 
       | 
    
       | 
  
| 
       P.
      Cuix quemanian iztlacatiliztica ixpan justicia otic teilhui in mohuampo,
      ic otoliniloc, omahuizpololoc, ànoçe itlatqui ocuililoc?  | 
    
       P. As jurado ante justicia
      contra el proximo con falsedad, y por esso perdido honra, y hazienda?  | 
  
| 
       R.
      Ca quemàcatzin. I. àmotzin.  | 
    
       R. Si padre, ò no Padre.  | 
  
| 
       | 
    
       | 
  
| 
       P.
      Cuix queman otiztlacat ixpan in moteyolcuitìcauh, otic ixpachò in motlàtlacol:
      ànoçe initechcopa in monenamictiliz: ànoçe testigo otimoquetz,
      mohuampohuan innenamictilizpan àmo melahuac in otiquìto, àmo oticnexti
      inic ìtlacahui nenamictiliztli in iuh ticmatìa?  | 
    
       P. As mentido en la confession
      sacramental, y encubierto tu peccado; ò en materia de tu matrimonio: ò
      fuiste testigo en matrimonio ageno, no diziendo verdad; ò encubriendo el
      impedimento, que para no contraer auia?  | 
  
| 
       R.
      Ca quemàca. I. àmotzin.  | 
    
       R. Si Padre, ò no Padre.  | 
  
| 
       | 
    
       | 
  
| 
       | 
    
       ¶ TERCERO PRECEPTO.  | 
  
| 
       Preg.
      Cuix otic tlatzihuizcauh iniMissatzin toTecuiyo Domingotica, ihuan huey
      ilhuitl ipan in huel amonahuatil?  | 
    
       Preg. Dexaste por floxedad de
      oyr Missa los Domingos, ò alguna fiesta graue de las de tu obligacion?  | 
  
| 
       R.
        | 
    
       R.  | 
  
| 
       | 
    
       | 
  
| 
       [Fol.
      28] P. Cuix otitlatequipanò, otic toton in monetlaecoltiliz Domingotica,
      ànoçe huey ilhuitl ipan?  | 
    
       [Fol. 28] P. As trabajado los
      Domingos, y con fatiga adquirido ganancias las fiestas de obligacion?  | 
  
| 
       R.
        | 
    
       R.  | 
  
| 
       | 
    
       | 
  
| 
       P.
      In mochan tlaca cuix otiquintlatequipanolti Domingotica ic oçiauhque, ànoçe
      àmo quittaque in iMissatzin toTecuiyo Dios?  | 
    
       P. As hecho trabajar los
      Domingos à tus siruientes fatigàndolos, y por esso no auer oydo Missa?  | 
  
| 
       R.  | 
    
       R.  | 
  
| 
       | 
    
       | 
  
| 
       P.
      Cuix Domingotica ihuan huey ilhuitl ipan otitlateomà, otitlatlatlauhtì,
      ànoçe otitlahuanato in ìquac titlateomatizquia?  | 
    
       P. Los Domingos, y fiestas te
      as ocupado en cosas de deuociô, y oraciòn, ò fuiste à embriagarte en
      tal tiempo?  | 
  
| 
       R.  | 
    
       R.   | 
  
| 
       El numero de los peccados se à
      de preguntar siempre; y en diziendo lo que comettò, pregunte el confessor
      (quantas vezes hiziste ese peccado) dizendo: Quezquipa
      oticchiuh inon tlàtlacolli? y el penitente responde, Ceppa, oppa, iexpa, nappa, macuilpa, chiquaceppa, &c.  | 
    
       | 
  
| 
       | 
    
       | 
  
| 
       | 
    
       ¶ QVARTO PRECEPTO.  | 
  
.........................